6 ¹ * Słuchajcie więc, królowie, i zrozumiejcie, nauczcie się, sędziowie ziemskich rubieży! ² Nakłońcie ucha, wy, co nad wieloma panujecie i chlubicie się mnogością narodów, ³ bo od Pana otrzymaliście władzę, od Najwyższego panowanie: On zbada uczynki wasze i zamysły wasze rozsądzi. ⁴ Będąc bowiem sługami Jego królestwa, nie sądziliście uczciwie aniście prawa nie przestrzegali, aniście poszli za wolą Boga, ⁵ przeto groźnie i rychło natrze On na was, będzie bowiem sąd surowy nad panującymi. ⁶ Najmniejszy znajdzie litościwe przebaczenie, ale mocnych czeka mocna kara. ⁷ Władca wszechrzeczy nie ulęknie się osoby ani nie będzie zważał na wielkość. On bowiem stworzył małego i wielkiego i jednakowo o wszystkich się troszczy, ⁸ ale możnym grozi surowe badanie. ⁹ Do was więc zwracam się, władcy, byście się nauczyli mądrości i nie upadli. ¹⁰ Bo ci, co świętości święcie przestrzegają, dostąpią uświęcenia, a którzy się tego nauczyli, ci znajdą [słowa] obrony. ¹¹ Pożądajcie więc słów moich, pragnijcie, a znajdziecie naukę. ¹² Mądrość jest wspaniała i niewiędnąca: ci łatwo ją dostrzegą, którzy ją miłują, i ci ją znajdą, którzy jej szukają, ¹³ uprzedza bowiem tych, co jej pragną, wpierw dając się im poznać. ¹⁴ Kto dla niej wstanie o świcie, ten się nie natrudzi, znajdzie ją bowiem siedzącą u drzwi swoich. ¹⁵ O niej rozmyślać - to szczyt roztropności, a kto z jej powodu nie śpi, wnet się trosk pozbędzie: ¹⁶ sama bowiem obchodzi i szuka tych, co są jej godni, objawia się im łaskawie na drogach i wychodzi naprzeciw wszystkim ich zamysłom. ¹⁷ Początkiem jej najprawdziwszym - pragnienie nauki, a staranie o naukę - to miłość, ¹⁸ miłość zaś - to przestrzeganie jej praw, a poszanowanie praw to rękojmia nieśmiertelności, ¹⁹ a nieśmiertelność przybliża do Boga. ²⁰ Tak więc pragnienie Mądrości wiedzie do królestwa. ²¹ Zatem jeśli wam miłe trony i berła, o władcy ludów, czcijcie Mądrość, byście królowali na wieki. ²² Oznajmię, czym jest Mądrość i jak się zrodziła, i nie zakryję przed wami tajemnic. Pójdę jej śladem od początku stworzenia, jej znajomość wydobędę na światło i prawdy nie pominę. ²³ Nie pójdę też drogą zżerającej zazdrości, bo ona z Mądrością nie ma nic wspólnego: ²⁴ wielu mądrych to zbawienie świata, a król rozumny to szczęście narodu. ²⁵ Posłuchajcie więc słów moich, a odniesiecie korzyść.
7 ¹ I ja jestem człowiekiem śmiertelnym, podobnym do wszystkich, potomkiem prarodzica powstałego z ziemi*. W łonie matki zostałem ukształtowany jako ciało, ² w ciągu dziesięciu miesięcy, we krwi okrzepły, z nasienia męskiego, i rozkoszy ze snem złączonej*. ³ I ja, gdy się urodziłem, wspólnym odetchnąłem powietrzem i na tę samą ziemię wypadłem, tak samo pierwszy głos wydając z płaczem, do wszystkich podobny. ⁴ W pieluszkach i wśród trosk mnie wychowano. ⁵ Żaden bowiem z królów nie miał innego początku narodzin: ⁶ jedno dla wszystkich wejście w życie i wyjście to samo. ⁷ Dlatego się modliłem i dano mi zrozumienie, przyzywałem, i przyszedł na mnie duch Mądrości*. ⁸ Przeniosłem ją nad berła i trony i w porównaniu z nią za nic miałem bogactwa. ⁹ Nie porównałem z nią drogich kamieni, bo wszystko złoto wobec niej jest garścią piasku, a srebro przy niej ma wartość błota. ¹⁰ Umiłowałem ją nad zdrowie i piękność i wolałem mieć ją aniżeli światło, bo nie zna snu blask od niej bijący. ¹¹ A przyszły mi wraz z nią wszystkie dobra i niezliczone bogactwa w jej ręku. ¹² Ucieszyłem się ze wszystkich, bo wiodła je Mądrość, a nie wiedziałem, że ona jest ich rodzicielką. ¹³ Rzetelnie poznałem, bez zazdrości przekazuję i nie chowam dla siebie jej bogactwa. ¹⁴ Jest bowiem dla ludzi skarbem nieprzebranym: ci, którzy go zdobyli, przyjaźń sobie Bożą zjednali, podtrzymani darami, co biorą początek z karności. ¹⁵ Oby mi Bóg dał słowo odpowiednie do myśli i myślenie godne tego, co mi dano! On jest bowiem i przewodnikiem Mądrości, i tym, który mędrcom nadaje kierunek. ¹⁶ W ręku Jego i my, i nasze słowa, roztropność wszelka i umiejętność działania. ¹⁷ On mi dał bezbłędną znajomość rzeczy: poznać budowę świata i siły żywiołów, ¹⁸ początek i kres, i środek czasów, odmiany przesileń i następstwa pór, ¹⁹ obroty roczne i układy gwiazd, ²⁰ naturę zwierząt i popędy bestii, moce duchów i myślenie ludzkie, różnorodność roślin i siły korzeni. ²¹ Poznałem i co zakryte, i co jest jawne, pouczyła mnie bowiem Mądrość - sprawczyni wszystkiego!* ²² * Jest bowiem w niej duch rozumny, święty, jedyny, wieloraki, subtelny, rączy, przenikliwy, nieskalany, jasny, niecierpiętliwy*, miłujący dobro, bystry, ²³ niepowstrzymany, dobroczynny, ludzki, trwały, niezawodny, beztroski, wszechmogący i wszystkowidzący, przenikający wszelkie duchy rozumne, czyste i najsubtelniejsze. ²⁴ Mądrość bowiem jest ruchliwsza od wszelkiego ruchu i przez wszystko przechodzi, i przenika dzięki swej czystości. ²⁵ Jest bowiem tchnieniem mocy Bożej i przeczystym wypływem chwały Wszechmocnego*, dlatego nic skażonego do niej nie przylgnie. ²⁶ Jest odblaskiem wieczystej światłości, zwierciadłem bez skazy działania Boga, obrazem Jego dobroci*. ²⁷ Jedna jest, a wszystko może, pozostając sobą, wszystko odnawia, a przez pokolenia zstępując w dusze święte, wzbudza przyjaciół Bożych i proroków*. ²⁸ Bóg bowiem miłuje tylko tego, kto przebywa z Mądrością. ²⁹ Bo ona piękniejsza niż słońce i wszelki gwiazdozbiór. Porównana ze światłością - uzyska pierwszeństwo, ³⁰ po tamtej bowiem nastaje noc, a Mądrości zło nie przemoże.
8 ¹ Sięga potężnie od krańca do krańca i włada wszystkim z dobrocią. ² Ją to pokochałem, jej od młodości szukałem: pragnąłem ją sobie wziąć za oblubienicę i stałem się miłośnikiem jej piękna. ³ Sławi ona swe szlachetne pochodzenie, gdyż obcuje z Bogiem i miłuje ją Władca wszechrzeczy, ⁴ bo jest wtajemniczona w wiedzę Boga i w Jego dziełach dokonuje wyboru*. ⁵ Jeśli w życiu bogactwo jest dobrem pożądanym - cóż cenniejszego niż Mądrość, która wszystko sprawia? ⁶ Jeśli rozwaga jest twórcza - któreż ze stworzeń bardziej twórcze niż Mądrość? ⁷ I jeśli kto miłuje sprawiedliwość - jej* to dziełem są cnoty: uczy bowiem umiarkowania i roztropności, sprawiedliwości i męstwa, od których nie ma dla ludzi nic lepszego w życiu. ⁸ A jeśli kto jest żądny wielkiej wiedzy - ona zna przeszłość i o przyszłości wnioskuje, zna zawiłości słów i rozwiązania zagadek, wiedza wyprzedza znaki i cuda, następstwa chwil i czasów. ⁹ Postanowiłem więc wziąć ją za towarzyszkę życia, wiedząc, że mi będzie doradczynią w dobrem, a w troskach i w smutku pociechą. ¹⁰ Dzięki niej znajdę chwałę u ludu i cześć u starszych, sam będąc młody. ¹¹ Bystrym znajdą mnie w sądzie, wzbudzę podziw u możnych. ¹² Gdy będę milczał - wyczekiwać będą, a gdy przemówię - uważać; i jeśli długo przemawiać będę - położą rękę na ustach*. ¹³ Przez nią zdobędę nieśmiertelność, zostawię wieczną pamięć potomnym. ¹⁴ Będę władał ludami, poddane mi będą narody: ¹⁵ usłyszawszy mnie ulękną się władcy straszliwi. Okażę się dobrym wśród ludu i mężnym na wojnie. ¹⁶ Wszedłszy do swego domu przy niej odpocznę, bo obcowanie z nią nie sprawia przykrości ani współżycie z nią nie przynosi udręki, ale wesele i radość. ¹⁷ Gdym sobie nad tym pomyślał i rozważyłem to w sercu, że w zażyłości z Mądrością leży nieśmiertelność, ¹⁸ w przyjaźni z nią szlachetna rozkosz, w dziełach jej rąk nieprzebrane bogactwa, a roztropność we wspólnych z nią ćwiczeniach i sława w posiadaniu jej nauki - krążyłem, szukając, jak by ją wziąć do siebie. ¹⁹ Byłem dzieckiem dorodnym i dusza przypadła mi dobra, ²⁰ a raczej: będąc dobrym wszedłem do ciała nieskalanego*. ²¹ Wiedząc jednak, że nie zdobędę jej inaczej, tylko jeśli Bóg udzieli - a i to już było sprawą Mądrości wiedzieć, czyja jest ta łaska - udałem się do Pana i błagałem Go i mówiłem z całego serca:
9 ¹ Boże przodków i Panie miłosierdzia, któryś wszystko uczynił swoim słowem ² * i w Mądrości swojej stworzyłeś człowieka, by panował nad stworzeniami, co przez Ciebie się stały, ³ by władał światem w świętości i sprawiedliwości i w prawości serca sądy sprawował - ⁴ dajże mi Mądrość, co dzieli tron z Tobą, i nie wyłączaj mnie z liczby swych dzieci! ⁵ Bom sługa Twój, syn Twojej służebnicy, człowiek niemocny i krótkowieczny, zbyt słaby, by pojąć sprawiedliwość i prawa. ⁶ Choćby zresztą był ktoś doskonały między ludźmi, jeśli mu braknie mądrości od Ciebie - za nic będzie poczytany. ⁷ Wybrałeś mnie na króla swojego ludu i na sędziego synów swoich i córek. ⁸ Kazałeś zbudować świątynię na górze swej świętej i ołtarz w mieście swego zamieszkania - obraz Namiotu świętego, któryś zgotował od początku*. ⁹ Z Tobą jest Mądrość, która zna Twe dzieła, i była z Tobą, kiedy świat stwarzałeś*, i wie, co jest miłe Twym oczom, co słuszne według Twych przykazań. ¹⁰ Wyślij ją z niebios świętych, ześlij od tronu swej chwały, by przy mnie będąc pracowała ze mną i żebym poznał, co jest Tobie miłe. ¹¹ Ona bowiem wie i rozumie wszystko, będzie mi mądrze przewodzić w mych czynach i ustrzeże mnie dzięki swej chwale. ¹² I będą przyjemne dzieła moje, będę rozsądzał lud Twój sprawiedliwie i stanę się godnym tronu mego ojca. ¹³ Któż bowiem z ludzi rozezna zamysł Boży albo któż pojmie wolę Pana? ¹⁴ Nieśmiałe są myśli śmiertelników i przewidywania nasze zawodne, ¹⁵ bo śmiertelne ciało przygniata duszę i ziemski przybytek* obciąża lotny umysł. ¹⁶ Mozolnie odkrywamy rzeczy tej ziemi, z trudem znajdujemy, co mamy pod ręką - a któż wyśledzi to, co jest na niebie? ¹⁷ Któż poznał Twój zamysł, gdyś nie dał Mądrości, nie zesłał z wysoka Świętego Ducha swego? ¹⁸ I tak ścieżki mieszkańców ziemi stały się proste, a ludzie poznali, co Tobie przyjemne, i wybawiła ich Mądrość*.